यसरी मच्चाईएको थियो सीएमसीमा बन्दुक काण्ड

• By Kite Sansar
• August 20, 2020
• 550
• 0

प्रकाश चन्द

नेपालमा सायद पहिलोपटक हुनुपर्छ चिकित्सा शिक्षाका क्षेत्रमा सङ्घर्ष र आन्दोलनको रापताप यो किसिमले फैलिएको । मेडिकल कलेजका विद्यार्थीहरू स्वतस्फूर्त ढङ्गले सडकमा आएर आफ्ना जायज मागका निम्ति सङ्घर्ष गरिरहेका थिए । अधिकांश विद्यार्थी–विद्यार्थीबीच एउटा बलियो भावनात्मक सम्बन्ध जोडिएको थियो र सबै विद्यार्थी एउटा परिवारजसरी हिँड्ने, खाने, बस्ने, सङ्घर्ष गर्ने गरिरहेका हुन्थे । भोलिको सङ्घर्षका लागि सबैजना साँझ बसेर तयारी गर्नु, कतिपय विद्यार्थीलाई हौसला दिनु, भोलि प्रहरीसँग केही अप्रिय घटना भएको अवस्थामा त्यस्तो परिस्थितिलाई सामना गर्न अर्को समूह पछाडि राख्नु, गाडी, माइकको व्यवस्थापन गर्नु यसैगरी विभिन्न समाज, समूहका बुद्धिजीवी र अग्रजहरूलाई सहयोग माग्नु र सल्लाह लिनु अनि राती अबेरसम्म साथीहरूसँग समूहगत छलफलमा सरिक हुनु मेरो र हामी सबैजसो विद्यार्थीको दैनिकी बनिसकेको थियो ।साथीहरूलाई विभिन्न विभागीय जिम्माहरूले आआफ्नो जिम्मेवारी निकै अनुशासित र जिम्मेवारपूर्वक बहन गरेको कुरा बिहान सबैको काम पूरा भएको देख्दा पत्ता लाग्थ्यो ।

सङ्घर्षका क्रममा लैङ्गिक समानता निकै मिलाएका थियौँ । अझ पछिपछिका दिनमा केटाभन्दा केटी साथीहरू सबै काम र योजनाहरूमा अग्रसर हुँदा सङ्घर्ष अझ सहज र सशक्त भएको महसुस हुन्थ्यो । हामीले विभिन्न मेडिकल कलेजका विद्यार्थी साथीहरूसँग निरन्तर सम्बन्ध र सम्पर्क बढाउने र बलियो पार्ने गरिरहेका थियौँ ।आआफ्नो सापेक्षता र शैलीमा देशका विभिन्न मेडिकल कलेजमा सङ्घर्ष उठिरहेका थिए र ती आन्दोलनहरूले सङ्घर्षको इपिसेन्टर चितवन मेडिकल कलेजमा अझ बढी ऊर्जा दिइरहेको थियो । चितवन मेडिकल कलेजको बाहिरी देखावटी मानवसेवा होस् वा विभिन्न भगवान्का नाममा गरिने भोज भनेर होस्, यी सबै विद्यार्थी र बिरामीलाई लुटिसकेपछि त्यो कालो धनलाई सेतो बनाउने, समाज सेवा अनि धर्मकर्मका नामबाट आफूलाई नैतिकवान् र समाजसेवी देखाउने र त्यही मुखुन्डो भिरेर अझ बढी विकृति भ्रष्टाचार, दलाली र माफियागिरी गर्ने मनसाय निकै डरलाग्दो थियो ।

यस्ता कारणले हाम्रो समाजमा एक किसिमको भ्रम पैदा गरिरहेको थियो र मानिसहरू भ्रमित पनि थिए । हो, यही भ्रमलाई चिर्नु हाम्रो सङ्घर्षको पहिलो उद्देश्य थियो ।देशका तराईका अधिकांश जिल्लाहरू डेङ्गुले आक्रान्त बनेका थिए । चितवन पनि यसबाट अछुतो थिएन । चितवन मेडिकल कलेजले त्यस्तो अवस्थामा पनि आईसीयूमा भर्ना भएका बिरामीबाट निकै महँगो मूल्यमा डेङ्गु किटको पैसा असुल गरिरहेको थियो । यी र यस्ता थुप्रै विषय हामीले बाहिरबाट माइकिङ गर्दा सीएमसी आफूमाथि परेको चौतर्फी दबावबाट बच्न सकेन र भोलिबाटै हामी डेङ्गु किट फ्रि गर्छौ भन्न बाध्य भयो । जनताहरूले अलिकति भए पनि राहत महसुस गरे तर योभन्दा निकै डरलाग्दो लुट गरिरहेको थियो सीएमसीले विद्यार्थी र अभिभावकमाथि । मुख्य रूपमा विद्यार्थी र अभिभावकमाथि भएको करोडौँको लुट र विभिन्न किसिमका मानसिक तनावहरूलाई समाधान गर्नु नै हाम्रो प्राथमिकताको विषय थियो ।

आन्दोलन र सङ्घर्षका विभिन्न चरणमा विभिन्न किसिमका समस्या आउँथे भने ती समस्या हल गर्ने क्रममा दिन–प्रतिदिन सीएमसीको मुखुन्डो च्यातिइरहेको थियो । भजनकीर्तन गर्ने सीएमसीको भजनमण्डली र समाज सेवा गरेजस्तो गर्ने डलरवादी समूहहरू नैतिक रूपमा ढल्दै थिए, आमसमाजले उनीहरूतिर औँला उठाइरहेको थियो तर उनीहरूसँग आफूले गरेको विद्यार्थी, बिरामी र अभिभावकमाथिको लूट र शोषणको कुनै उत्तर थिएन । सीएमसीका हरकोही व्यवस्थापन पक्षका व्यक्तिलाई विद्यार्थी, अभिभावक, जनता, बिरामी र समाजले छिःछिः, दुर्दुर गरिरहेका थिए । हामीलाई सीएमसीको अझ डरलाग्दो लूट मच्चाइरहेको अनुहार बाहिर ल्याउनु थियो । हामी निरन्तर मेहनत गरिरहेका थियौँ । अझ बढी सङ्घर्ष र दुःख गरिरहेका थियौँ ।शान्तिपूर्ण रूपमा आन्दोलन गरिरहेका विद्यार्थीमाथि प्रहरी प्रशासनले सीएमसी प्रशासनको आदेशमा धरपकड ग¥यो ।

थुप्रै सेतो एप्रोन लगाएका साथीहरू घाइते भए भने मलगायत १५ जना साथीहरूलाई प्रहरी लगाएर भाटा हान्दा र विद्यार्थीका अगुवाहरूलाई पक्राउ गर्दा समाधान हुन्छ भन्ने लागेको थियो तर परिस्थिति उल्टो भयो । देशैभरि यो खबर हावासरि फैलियो । सारा विद्यार्थी, अभिभावक र आमजनताको दबाब प¥यो र बाध्य भएर म र अन्य १५ जना साथीहरूलाई राति ११ः३० बजे प्रहरी हिरासतबाट रिहा गर्न बाध्य भयो । यो घटना निकै क्रूर मानसिकताको पराकाष्ठा थियो । हिरासतका क्रममा हिरासतभित्र भएका षड्यन्त्र अनि त्यो षड्यन्त्रविरुद्ध हिरासतभित्रै हामीले गरेको मोर्चाबन्दीले हामीलाई भावुक त बनाएको थियो तर हामी अझ एकताबद्ध र कठोर भएका थियौँ । यो कदमबाट सीएमसी अझ बढी नाङ्गिएको थियो । उनीहरूको दादागिरी, माफियातन्त्र र दलालीको अझ उदाङ्गो रूप विद्यार्थी र जनताका बीचमा आएको थियो ।

अब हामीले यी माफिया र दलालहरूलाई पूर्ण रूपले ढाल्नु थियो र त्यसको तयारीमा जुट्नु थियो । हामी सबै विद्यार्थी, अभिभावक, नागरिक अगुवाहरू, बुद्धिजीवी, पत्रकारबीच विभिन्न चरणमा व्यापक छलफलहरू भए र योजनाहरू बने । ठूलो तयारीसहित हामी सबै विद्यार्थी साथीहरू चोकचोक, गल्लीगल्लीमा गएर कोणसभाहरू गर्यौँ । प्रत्येक कलेजहरूमा पुग्यौँ । पत्येक कक्षाकोठाहरूमा गयौँ । हरेक विद्यार्थीका बीचमा गयौँ । हामीमाथि भएको शोषण र लूटका बारेमा हरकोहीलाई भन्यौँ । सुन्ने–नसुन्ने, बोल्ने–नबोल्ने, देख्ने–नदेख्ने सबैलाई हामीले जानेअनुसार, भ्याएअनुसार विषय राख्यौँ । जहाँजहाँ गयौँ त्यहाँका भित्ताहरूमा माफियाका विरुद्ध मङ्सिर ८ गते सभा आह्वान गर्यौँ । अहिले सम्झिँदा पनि शरीरमा काँडा उम्रन्छ ।हो, हामीले हरसीमालाई पार गरेर मेहनत गर्यौँ । अब तयारीको लगभग सबै विभागका कामहरू सकिएको थियो र हामी ढुक्क थियौँ– यो शान्तिपूर्ण सभाले सारा जनताको आवाज बोल्नेछ र माफियाहरू काप्नेछन् ।

यत्तिकैमा मङ्सिर ७ गते आयो । म बिहानैबाट दौडधुपमा थिएँ । यो आन्दोलनलाई माफियाविरुद्धको महासङ्ग्राम भनेका थियौँ हामीले र त्यही स्तरमा तयारी पनि गरेका थियौँ । ७ गते हामीले चौबीसकोठीमा मञ्चको व्यवस्थापन गर्ने तयारी गर्यौँ । पानीको व्यवस्था मिलायौँ । माइकको तयारी गर्यौँ । सभामा सहभागीहरूको व्यवस्थापनका अन्य तयारीहरू गर्यौँ र पत्रकार भेटघाट गर्यौँ । यत्तिकैमा दिउँसोको २ः३० बजिसकेको थियो । सीएमसीको होस्टेलमा व्यापक रूपमा पर्चा, पम्प्लेट र विभिन्न किसिमका कलात्मक ब्यानरहरू साथीहरू आफँैले बनाउँदै थिए । त्यो पनि अन्तिम चरणमा पुगेको थियो र त्यसको तयारीसहित अन्तिम छलफलमा मलाई साथीहरूले होस्टेलमा बोलाएपछि म त्यता हिँडेँ । साथीहरूसँग छलफल गर्दै साथीहरूले निकै रहरलाग्दो ढङ्गले बनाएका ब्यानरहरू हेर्दै थिएँ । आधा घन्टा मात्र भएको थियो, त्यहाँको गार्डले होस्टेल गेटमा प्रहरीले तपाईं र प्रवीणलाई बोलाएका छन् भनेर खबर लिएर आए ।

यो कुरा अरू साथीहरूले पनि थाहा पाइसकेका थिए र केही साथीहरूसहित म र प्रवीण गेटतिर जाँदै थियौँ । त्यहाँ गेटभित्र थुप्रै बर्दीधारी प्रहरीहरू थिए र त्यसको नेतृत्व एकजना इन्सपेक्टरले गरेका थिए ।त्यही भीडमा एकजना चिनेका सादा पोसाकका प्रहरी पनि थिए र उनले आफूतिर आउन इसारा गरे तर मलाई र प्रवीणलाई साथीहरूले जान दिएनन् । त्यसपछि उनी म भएतिर नै आए । केही विद्यार्थी साथीहरू गेटबाहिरको अवस्था हेर्न गए । मैले ती सादा पोसाकका प्रहरीसँग एकछिन गफ गरेँ । उनले अरू थाहा छैन, एकछिन अगाडि एउटा झोलामा शङ्कास्पद वस्तु लिएर एकजना नचिनेको मान्छे भित्र छिरेको छ रे, त्यसका लागि होस्टेल खानतलासी गर्नुपर्यो । तपाईंहरू कोही पनि बाहिर ननिस्कनुस् भने । मैले भनेँ– यो मेराविरुद्ध षड्यन्त्र हो । तपाईंहरू मलाई फसाउन खोज्दै हुनुहुन्छ । त्यत्तिकैमा उनी फर्किएर प्रहरीको भीडमा गए र बाहिरको वातावरण बुझ्न गएका साथीहरू आत्तिँदै आए । उनीहरुले भने, ‘बाहिर दुईवटा ठूला गाडी छन् ।

धेरै ठूलो सङ्ख्यामा सादा पोसाक र बर्दीसहितका प्रहरी छन् । यो ठूलो षड्यन्त्र हो । तपाईंहरू प्रहरीतिर नजानुस् ।’ साथीहरुले यति भनेपछि हामी विद्यार्थीकै बीचमै फर्कियौँ र फेरि भोलिको कार्यक्रमकै तयारीमा लाग्यौँ ।मैले ती सादा पोसाकका प्रहरीलाई फेरि फोन गरेँ अनि के गर्न खोजेको तपाईंहरूले भनेर सोधेँ । उनले अवस्था निकै सेन्सिटिभ छ । भित्र शङ्कास्पद वस्तु भेटिएको छ । तपाईंहरूलाई नियन्त्रणमा लिनुपर्ने हुन्छ भने । बाहिर गएर हेर्दा ५० मिटर परको टेबुलटेनिस कोर्टमा सादा पोसाकका ५–६ जना प्रहरीले कुनै वस्तुको फोटो खिचिरहेका थिए । त्यहाँ एउटा पेस्तोल राखेर फोटो खिच्दैछन् दाइ, त्यो निलो रङको झोला अघि मात्र भित्र लगेर उनीहरू नै आएका थिए भनेर एकजना विद्यार्थीले मलाई खबर गरे । म र प्रवीण बीडीएस हलबाट होस्टेलतिर जाँदै गर्दा सीएमसी प्रशासनका प्रशासक अरुण कोइराला, प्रिन्सिपल ममता तिवारी र अन्य व्यक्तिहरू पेस्तोल भएतिर जाँदै थिए । सबै प्रहरी होस्टेलतिर आउँदै थिए भने प्रहरीको मोबाइल भ्यानले होस्टेलको चक्कर लगाइरहेको थियो ।

सबै विद्यार्थीहरू आआफ्नो कोठाबाट ग्राउन्डमा जम्मा हुँदै थिए । मैले चिनेका सबै पत्रकार साथीहरूलाई त्यहाँको षड्यन्त्र र अहिलेको अवस्थाबारे कल र म्यासेज गरे । साथीहरूले सामाजिक सञ्जालमार्फत घटनाको प्रत्यक्ष प्रसारण सुरु गरे ।म र प्रवीण विद्यार्थीहरूको सहयोगमा बाहिर उम्किसकेका थियौँ । भित्र विद्यार्थीहरूले ठूलोठूलो स्वरमा जिन्दावाद मुर्दावाद र न्याय दे भन्ने नाराहरू गुन्जायमान गरिरहेका थिए । विद्यार्थी बसेर पढ्ने होस्टेल पेस्तोल, गोली, प्रहरी र सशस्त्र प्रहरीले एउटा रणमैदानजस्तो बनाएका थिए । हामी २ जना २ घन्टासम्म सबैको सम्पर्कबाट टाढा गयौँ । पछि फेरि साथीहरूले त्यहाँबाट सुरक्षित स्थानमा लिएर जानुभयो । हामी सुरक्षित भएको खबर होस्टेलभित्र पठायौँ । साथीहरूले अझ ऊर्जासहित शान्तिपूर्ण तरिकाले प्रतिकार गर्न थाले । राती १० बजेसम्म होस्टेलको वातावरण निकै रापिलो भइसकेको थियो । थुप्रै पत्रकार, अभिभावक, शुभचिन्तकहरू होस्टेलमा पुगेका थिए भने निकै बाक्लो मात्रामा सादा पोसाक, बर्दीधारी प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी तैनाथ गरिएको थियो ।

सामाजिक सञ्जालका भित्ताहरू र न्युज साइटहरू होस्टेलमा भेटिएको पेस्तोल षड्यन्त्र हो भन्ने विषयले छ्यापछ्याप्ती भएका थिए । विद्यार्थी, अभिभावक र शुभचिन्तकहरू राती ११ बजेतिर होस्टेलको गेट भत्काएरै सडकमा निस्किए र ५ किलोमिटरभन्दा बढी पैदल नारा र जुलुससहित अगाडि बढे ।हामी भोलि ८ गते हुने माफियाविरुद्धको विशाल सभाको चिन्तामा थियौँ । विद्यार्थी साथीहरूसँग भोलिपल्ट बिहान सम्पर्क भयो । तयारी व्यापक छ भन्ने भयो र वीरेन्द्र क्याम्पस प्राङ्गणमा हजारौँहजार विद्यार्थी, अभिभावक र आमजनसमुदाय जम्मा भए । त्यो भीड एक छिनमै पूरा भरतपुरको मुख्य सडकहरू जाम गर्दै अगाडि बढ्यो र एउटा विशाल सभामा परिणत भयो । अहिले हामीले पूर्ण रूपमा जितेका थियौँ ।

माफियाहरू पेस्तोलका विषयमा हतोत्साहित मानसिकताले जे मनमा आउँछ त्यो बोल्दै थिए । उनीहरूका भनाइहरूमै विरोधाभासपूर्ण थियो । प्रहरीको भनाइ र कलेज प्रशासनका पछिल्ला भनाइहरूमा एकरूपता थिएन । उनीहरू त्यसको हल कहाँबाट आउँछ भन्ने विषयमा निकै लाचार थिए ।सीएमसीका मालिक हरिशचन्द्र न्यौपानेले बारम्बार विद्यार्थी साथीहरूको माध्यमबाट आफ्नो गल्ती नभएको र यो हतियार विद्यार्थी र आफूलाई बदनाम गर्ने उद्देश्यले प्रहरी प्रशासनले नै भित्र राखेको याचनासहितका अनुनयविनयहरू पठाइरहेका थिए । अहिलेसम्म सीएमसीका माफियाहरू धुजाधुजा भएका थिए । विद्यार्थीहरूसँग असीमित नैतिक बल थियो भने सीएमसीका भजनमण्डलीहरू समाजमा मुख देखाउने स्थितिमा थिएनन् । माफियाहरू कोठाको अँध्यारोमा रुवाबासी गर्दै छट्पटाइरहेका थिए । सारा जनता, विद्यार्थी र अभिभावकका आँखामा उनीहरू नाङ्गिएका थिए र उनीहरू धुलोमा मिलेका थिए ।

हामीले त्य पछाडि थुप्रै सङ्घर्षका कार्यक्रमहरू अगाडि बढायौँ । बाध्य भएर उनीहरूले पहिलो र दोस्रो वर्षका १६ वटा सङ्कायका विद्यार्थीको अतिरिक्त शुल्क समायोजन गछौँ र अब कहिल्यै पनि बढी शुल्क असुल्नेछैनौँ भने तर हाम्रो माग असुल गरिएको तेस्रो र चौथो वर्षको ३४ करोड रुपैयाँ पनि फिर्ता गर्नुपर्छ भन्ने हो । त्यसैले हामीले आर्थिक नाकाबन्दी घोषणा गर्यौँ र कोही पनि विद्यार्थीलाई कुनै शूल्क नबुझाउन आह्वान गर्यौँ । विद्यार्थीहरू ५ महिनाको कठोर सडक सङ्घर्ष र विभिन्न षड्यन्त्रपछि आफ्नो नियमित पठनपाठनमा फर्किए ।यो सबै निकै डरलाग्दा षड्यन्त्रहरू हामीले लेखेर राखेका छौँ । हामी माफियाले विद्यार्थी पढ्ने, बस्ने, खाने, खेल्ने पवित्र होस्टेलमा पेस्तोल राखेको र हतियारसहित प्रहरीभित्र लगेर विद्यार्थीलाई डरलाग्दो षड्यन्त्रमा पार्न खोजेको कहिल्यै पनि बिर्सनेछैनौँ । सही समयमा यी र यस्ता थुप्रै माफियाहरूले यी युवाहरूको असली, अझ सशक्त, डरलाग्दो र निमुखाका लागि आशालाग्दो धमाकालाई देख्नुपर्नेछ र त्यसलाई सामना गर्नुपर्नेछ । नसच्चिने माफियाहरू त्यही धमाकासँगै अन्तिम सास लिनेछन् र त्यसपछि माफियातन्त्र, लुटतन्त्र र विकृतिको अन्त्य हुनेछ ।